Enerji türleri içerisinde elektrik enerjisinin maliyeti oldukça yüksektir. Bu nedenle elektriğin tüketimi konusuna önem vermek gerekir. Ülkemizde 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu 2 Mayıs 2007 tarih 25610 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile birlikte yapılara EKB (Enerji Kimlik Belgesi) zorunluluğu getirilmiştir. Bu Kanunun amacı; enerjinin etkin kullanılması, israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve çevrenin korunması için enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılmasıdır [1].
Aydınlatma enerjisinden tasarruf, bazı lambaları söndürerek değil, görme yeteneğinden ödün vermeden, gerekli minimum seviyede ve homojen aydınlık seviyesi ile sağlanır. Aydınlık düzeyinin artması görsel performansın artması ile doğru orantılıdır. Doğru teknik aydınlatma ile aydınlık düzeyinin artırılmasının maliyet yanında birçok faydası vardır [2].
Aydınlatma tasarımı psikoloji üzerinde de çok etkilidir, teknik olmayan aydınlatma tasarımı ve aydınlatma kirliliği; göz ağrıları, stres, yorgunluk şikayetleri gibi sağlık problemlerine, hatta; hata ve kazalara sebep olabilmektedir.
Örnek olarak; Metal sanayisinde aydınlık düzeyinin 300 lüx’ ten 2000 lüx’e çıkması ile; İş Kazalarında % 52 azalma, Hatalı ürünlerde % 29 azalma görülmüştür. Aydınlık düzeyinin 300 lüx’ ten 500 lüx’ e yükselmesi ile iş veriminde ortalama % 8 artış gözlenmiştir.
Aydınlatma tasarımında; ortam koşulları ve dayanıklılık, uzun ömürlülük, CRI, kamaşma, fliker, mekan geçişlerindeki lüx ve ışık sıcaklık geçişlerine bakılarak tasarım yapılmalıdır.
CRI (Renksel Geriverim İndeksi), gün ışığı (100%) referans kabul edildiğinde, renk kayıplarına göre yapay ışığın yüzdesel olarak değerlendirilmesidir. CRI değeri ise o ışık kaynağı altında ortam ve nesneleri doğal durumuna yakın hatta eşit görmek mümkündür. Normal yaşam alanlarında %80 üstü CRI, renkleri etkili görmemizi sağlayabilir. Ancak renklerin daha önem kazandığı yerlerde (butik, kuaför, tekstil mağazası, galeriler gibi) 90% üzeri CRI ürünler tercih edilmelidir.
Fotometrik fliker aydınlatmadaki anlık ışık yoğunluğu değişimi olarak tanımlanabilir. Fotometrik fliker sağlığımızı etkilemekte ve uzun süreli etkilerinde görsel performansı ve konforu etkilediği, migreni tetiklediği, baş ağrısına ve baş dönmesine ve hatta mide bulanmasına sebep olduğu gözlemlenmektedir.
LED aydınlatmalar ile doğru tasarlanmış teknik aydınlatmaların avantajları; zehirli kimyasallar içermezler, çevre için tehlikeli değildirler, şok, titreşim ve diğer dış etkenlere karşı dayanıklıdırlar, bakım kolaylığı sağlarlar, ampul değişimi gerektirmezler. Led aydınlatmalar reel çalışma koşullarına göre 50.000 saat çalışması öngörülmektedir. Özellikle cihazların olduğu alanlarda aydınlatma veya ampul değişimi büyük problemdir. CRI ve lüx değerlerinden dolayı kamera görüntülerinin daha net alınabilmesidir.
Aydınlatma tasarımı veya dönüşümü sırasında izlediğimiz adımlar;
Adım 1
İş güvenliği ve çalışma şartları değerlendirilerek fizibilite çıkartılması ve olması gereken minimum aydınlık seviyesinin belirlenmesi.
Adım 2
Belirlenen aydınlık seviyesine göre seçilen aydınlatmalar ile profesyonel bir ışık programında, mekanların uygun olduğu ölçüde; aydınlatmaların tesis edilmesi gereken yükseklik ve aralıkların belirlenmesi.
Adım 3
Ortam koşullarına göre koruma yani IP sınıfının belirlenmesi
Adım 4
Üretim alanları, ofis alanları ve diğer alanların çalışma saatleri, mekanların gün ışığı alma durumlarının değerlendirilmesi
Adım 5
Çalışma saatleri ve güneş ışığından yararlanılması durumuna bakılarak uygun otomasyon sisteminin tesis edilmesi
Biz ne yapıyoruz;
Uzman proje ekibimiz ile ihtiyaca göre portföyümüzden en uygun ürünleri seçer ya da uzmanlarınız ile beraber çalışıp size özel çözümleri tasarlıyoruz,
İhtiyacınıza uygun çözümleri, uluslararası aydınlatma simülasyon programlarında tasarlıyoruz,
Size uygun aydınlatmaları ile maksimum gün ışığı kullanımına yönelik ve tesis edeceğimiz aydınlatmaların kısılarak en verimli şekilde kullanılacağı aydınlatma otomasyonunu tasarlıyoruz,
Acil durumlarda ve elektrik kesintilerinde binaların yangından korunması yönetmeliğinin doğrultusunda bazı aydınlatmalara akü kiti ilave ederek olması gereken minimum aydınlık düzeyini tasarlıyoruz,
Tasarladığımız aydınlatma sisteminize ait olarak, elektrik iç tesisleri yönetmeliğine uygun olarak elektrik dağıtım tesisatınızı, elektrik panonuzu tasarlıyoruz [3],
İhtiyacınıza yönelik tasarladığımız aydınlatma sistemini simulasyonu, teknik belgeleri, ölçüm raporları, garanti şartlarını içeren kapsamlı bir rapor halinde size sunuyoruz.
Sizin için tasarladığımız aydınlatma sisteminin faturanızı ne şekilde düşürebileceği ve yapacağınız yatırımın size geri dönüşünün ne sürede gerçekleşeceğini gösteren karşılaştırmalı bir tablo sunuyoruz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070502-2.htm
https://www.pelsan.com.tr/tr-TR/minimum-aydinlik-duzeyleri/26127
https://www.emo.org.tr/mevzuat/mevzuat_detay.php?kod=65